Shockschade

Anita Hanegraaf

20 October 2022

De Hoge Raad heeft op 28 juni 2022 een arrest gewezen over shockschade. De Hoge Raad geeft in dit arrest een verduidelijking op het bekende Taxibus-Arrest.

Shockschade is schade die het gevolg is van een onrechtmatige daad tegen een ander, maar waar de persoon mee wordt geconfronteerd. Door die confrontatie wordt een hevige emotionele shock teweeggebracht, waardoor iemand schade lijdt. De onrechtmatige daad jegens een ander, kan dan ook onrechtmatig zijn naar de persoon bij wie de confrontatie een hevige emotionele shock teweeg brengt.

De gezichtspunten die een rol spelen bij de beoordeling van shockschade

De volgende gezichtspunten zijn vastgesteld:

– De aard, de toedracht en de gevolgen van de jegens het primaire slachtoffer gepleegde onrechtmatige daad, waaronder de intentie van de dader en de aard en ernst van het aan het primaire slachtoffer toegebrachte leed.
– De wijze waarop het secundaire slachtoffer wordt geconfronteerd met de jegens het primaire slachtoffer gepleegde onrechtmatige daad en de gevolgen daarvan. Daarbij kan onder meer worden betrokken of hij door fysieke aanwezigheid of anderszins onmiddellijk kennis kreeg van het onrechtmatige handelen jegens het primaire slachtoffer, of dat hij nadien met de gevolgen van dit handelen werd geconfronteerd. Bij een latere confrontatie kan een rol spelen in hoeverre zij onverhoeds was. Bij het aan dit gezichtspunt toe te kennen gewicht kan meewegen of het secundaire slachtoffer beroepsmatig of anderszins bedacht moest zijn op een dergelijke schokkende gebeurtenis.
– De aard en hechtheid van de relatie tussen het primaire slachtoffer en het secundaire slachtoffer, waarbij geldt dat bij het ontbreken van een nauwe relatie niet snel onrechtmatigheid kan worden aangenomen.

Aan de hand van deze gezichtspunten moet er beoordeeld worden of er sprake is van onrechtmatigheid. Er is geen rangorde in de gezichtspunten en ook niet aan alle gezichtspunten hoeft te zijn voldaan. Onrechtmatigheid kan worden aangenomen als de omstandigheden daarvoor, bezien vanuit de overige gezichtspunten voldoende zwaarwegend zijn.

De hevige emotionele shock en het psychische letsel

Het recht op vergoeding van de schade beperkt zich tot de schade die het gevolg is van het geestelijke letsel dat door de confrontatie ontstaan. Het geestelijk letsel moet objectief worden vastgesteld.

Rechters overwegen in dat verband dat er sprake is van geestelijk letsel als er sprake is van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld. De Hoge Raad verduidelijkt dit als volgt.

“Daarmee is beoogd tot uitdrukking te brengen dat die emotionele schok moet hebben geleid tot geestelijk letsel dat gelet op aard, duur en/of gevolgen ernstig is, en in voldoende mate objectiveerbaar. Dit brengt mee dat als de rechter op grond van een rapportage van een ter zake bevoegde en bekwame deskundige – waarbij gedacht kan worden aan een ter zake bevoegde en bekwame psychiater, huisarts of psycholoog – tot het oordeel komt dat sprake is van geestelijk letsel in de hiervoor bedoelde zin, hij tot toewijzing van schadevergoeding kan overgaan, ook als in die rapportage geen diagnose van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld wordt gesteld.

Als sprake is van geestelijk letsel als hier bedoeld, komt zowel de materiële als de immateriële schade die daarvan het gevolg is voor vergoeding in aanmerking.”

De Hoge Raad probeert met de nadere toelichting op het Taxi-bus arrest om daarmee de verdeeldheid in de rechtspraak te beëindigen.

Meer weten?

Neem contact met ons op